Literatura chrześcijańska w zbiorach Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej im. Marszałka Józefa Piłsudskiego w Łodzi

W magazynach Biblioteki można znaleźć zarówno księgi katolickie, jak protestanckie i prawosławne. Oprócz licznych egzemplarzy Pisma Świętego posiadamy również bogate zbiory literatury religijnej. Z okazji przypadającej w tym roku w dniu 14 sierpnia 82. rocznicy śmierci Świętego Maksymiliana Marii Kolbego warto zaprezentować użytkownikom naszej Biblioteki liczne pozycje, nie tylko książkowe, poświęcone tej niezwykłej postaci. Nie wszyscy wiedzą o związkach Świętego z Łodzią i województwem łódzkim: Rajmund Kolbe (takie imię otrzymał na chrzcie) urodził się 8 stycznia 1894 r. w Zduńskiej Woli, a wychował się w Łodzi oraz w Pabianicach. To w kościele pw. Św. Mateusza  w Pabianicach ukazała mu się Matka Boża trzymająca dwie korony: jedną białą, a drugą czerwoną – biała znaczyła, że wytrwa w czystości, a czerwona, że będzie męczennikiem. I tak się stało. Św. Maksymilian Maria Kolbe zapisał się na kartach historii jako męczennik, który w 1941 r. oddał swoje życie za drugiego człowieka w niemieckim nazistowskim obozie koncentracyjnym i zagłady KL Auschwitz. Wydarzenie to poprzedzały lata posługi franciszkanina, przepełnionej bezgraniczną ufnością w Opatrzność Bożą. Maksymilian Kolbe dał się poznać jako innowator, a nawet wizjoner.
Już w gimnazjum sporządził projekt telegrafu piszącego, który stanowił pierwowzór dzisiejszego faksu. W 1918 r. zaprezentował projekt budowy statku kosmicznego – „Etereoplanu”, który miał się poruszać na zasadzie odrzutu. Warto zwrócić uwagę, że prawa fizyczne, które chciał wykorzystać w „Etereoplanie” nie były jeszcze wtedy całkowicie znane. W późniejszym okresie swego życia Ojciec Kolbe śmiało sięgał po nowe technologie i wynalazki. Jego opus magnum stała się organizacja krzewiąca kult maryjny – Rycerstwo Niepokalanej. W 1927 r. w Niepokalanowie utworzył klasztor franciszkański oraz nowoczesny ośrodek wydawniczy. Drukarnia w Niepokalanowie należała do najbardziej nowoczesnych w przedwojennej Polsce. Święty zastanawiał się jak użyć do celów ewangelizacyjnych radio, telewizję czy raczkujący wówczas transport lotniczy. Działalności ewangelizacyjnej nie ograniczał do kraju, powołując w 1931 r. w Nagasaki japoński Niepokalanów – Mugenzai no Sono (Ogród Niepokalanej). Na ołtarze został wyniesiony jako wyznawca i męczennik. Beatyfikacji dokonał 17 października 1971 r. papież Paweł VI, a kanonizacji – jedenaście lat później 10 października 1982 r. – Jan Paweł II.

Od postaci Świętego Maksymiliana Marii Kolbego i jego związku z województwem łódzkim rozpoczynamy naszą wystawę. W gablocie prezentujemy rycinę grafika Jerzego Drużyckiego z 1983 r., która powstała z okazji drugiej pielgrzymki do Ojczyzny Ojca Świętego Jana Pawła II, kartę pocztową poświęconą Zduńskiej Woli - miastu urodzin i chrztu Św. M.M. Kolbego, medal z jego wizerunkiem wybity na 50-lecie sanktuarium w Niepokalanowie oraz liczne pozycje książkowe, takie jak: ”Święty naszych czasów. Beatyfikacja i kanonizacja Ojca Maksymiliana Kolbego”, „Cuda Świętego Maksymiliana Marii Kolbego”, czy „Droga do pokoju. Codzienność ze Św. Maksymilianem Marią Kolbem” (pozostałe tytuły zostały wyłożone w gablocie w holu).

W kolejnych gablotach prezentujemy najważniejsze edycje Biblii znajdujące się w zasobach Zbiorów Specjalnych Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej im. Marszałka Józefa Piłsudskiego. Zaczynamy od dwóch starodruków z XVI w: są to nasze najstarsze drukowane Biblie w języku polskim, które zostały wydane w oficynie Szarfenbergerów w Krakowie – pierwsza w roku 1561, druga – 1577. Następna gablota to Stary Testament w języku hebrajskim (Hamburg 1595) oraz XVII-wieczna Biblia w tłumaczeniu Marcina Lutra (1682). Wiek XVIII i XIX reprezentują Biblie w języku niemieckim, rosyjskim, angielskim i włoskim. Wśród ksiąg XIX-wiecznych warto przyjrzeć się oprawionemu w pergamin Nowemu Testamentowi w języku rosyjskim wydrukowanemu cyrylicą. Chronologiczny przegląd Pisma Świętego kończymy egzemplarzami współczesnymi, wydanymi w XX i XXI wieku („Biblia dla kobiet” czy „Biblia młodych Kościoła katolickiego” ze słowem wstępnym Papieża Franciszka).

Po Bibliach następują opasłe tomy komentarzy biblijnych oraz modlitewniki i godzinki. Wśród tych ostatnich uwagę zwraca pięknie ilustrowany reprint pochodzącego z XV w. manuskryptu „Godzinki Marii Burgundzkiej”. Encyklopedie i leksykony postaci występujących na kartach Biblii oraz szeroko rozumiana literatura jej poświęcona poprzedzają kolorowe wydania Biblii przeznaczone dla dzieci. Wydawcy prześcigają się w wymyślaniu nowych atrakcyjnych form dla dziecięcej literatury religijnej - mamy więc biblie o różnych kształtach (np. Arki Noego), książeczki przestrzenne („Biblia – mini opowieści”) i zminiaturyzowane („Małe książeczki biblijne. Opowiadania o Panu Jezusie”) oraz wiele książeczek dla najmłodszych: „Modlitwy na każdy dzień roku”, „Niesforne aniołki” czy „Historie biblijne na dobranoc”.

Gabloty stojące kończy „Biblia w komiksie”, gdzie oprócz egzemplarzy w języku polskim, mamy również wydanie w języku francuskim (Paryż 1983).

W gablotach wiszących prezentujemy przede wszystkim pięknie ilustrowane albumy z Kolekcji ikonografii. Zaczynamy od „Biblii w malarstwie”, gdzie podziwiać możemy arcydzieła malarstwa o tematyce biblijnej, ikony czy wizerunki Matki Boskiej. Kolejne gabloty to przede wszystkim „Ziemia Święta”, „Polskie sanktuaria” i „Święci na każdy dzień”. Na zakończenie „Żywoty świętych” w dość nieoczekiwanej jak na tę tematykę formie komiksowej, które jednak łączą się w całość z „Biblią w komiksie”.

Wystawie towarzyszą cztery grafiki z naszych zbiorów:

1. „Madonna”
2. „Święta Rodzina ze św. Anną i Janem”
3. „Powrót z Golgoty”
4. „Upadek potępionych”

Nowością jest możliwość interaktywnego udziału w wystawie – w gablotach stojących znajdują się pytania dotyczące wiedzy na temat Pisma Świętego wraz z kodami QR odsyłającymi do poprawnych odpowiedzi. Kody QR można zeskanować za pomocą telefonu typu smartfon.

Wystawa trwa od 1 do 25 sierpnia 2023 r.

Wystawę przygotowali pracownicy Działu Zbiorów Specjalnych.