W imieniu prezydenta RP prezes IPN wręczył Krzyże Wolności i Solidarności

Uroczystość odbyła się w 41. rocznicę wprowadzenia stanu wojennego w Polsce, 13 grudnia, w Muzeum Żołnierzy Wyklętych i Więźniów Politycznych PRL przy ul. Rakowieckiej 37 w Warszawie. W imieniu Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Andrzeja Dudy odznaczenia wręczył prezes Instytutu Pamięci Narodowej dr Karol Nawrocki.

"Serdecznie pozdrawiam wszystkich przybyłych na obchody 41. rocznicy wprowadzenia stanu wojennego. Tradycyjnie już gromadzą się Państwo w szczególnym, historycznym miejscu, które pozostaje niemym świadkiem wydarzeń grudnia '81" - napisał Andrzej Duda w liście do organizatorów i uczestników obchodów, który odczytał z-ca Szefa Kancelarii Prezydenta RP Piotr Ćwik.

"Łączę się z Państwem, składając hołd pamięci ofiar reżimu komunistycznego, który wydał wojnę naszemu narodowi, chcąc stłumić pokojową rewolucję +Solidarności+ i dążenie Polaków do wolności. Pochylam głowę ze czcią dla wspaniałego pokolenia Sierpnia '80, któremu my, współcześni, w większości należący do młodszych generacji, zawdzięczamy obecną wolną Polskę" - podkreślił prezydent, dodając, że "wyraża najwyższe uznanie naszym bohaterom, którzy z odwagą i determinacją kontynuowali zmagania w podziemiu przez kolejną dekadę". "To dzięki ich niezłomności i poświęceniu żyjemy dziś we własnym suwerennym i demokratycznym państwie" - ocenił.

Andrzej Duda zwrócił uwagę, że "w dawnym areszcie śledczym przy ulicy Rakowieckiej 37, wielki ruch +Solidarności+ jawi się wyraźnie jako kolejne ogniwo długiej tradycji walk o niepodległość". "Więzienie mokotowskie zapełniało się, ilekroć nasz naród walczył o wyzwolenie. Dlatego uroczystości w tym miejscu zawsze przypominają o wspólnotowym dziedzictwie" - wyjaśnił prezydent.

Przypomniał, że "stan wojenny przyniósł ogromną falę zbrodni i represji: aresztowano i internowano tysiące osób, brutalnie pacyfikowano strajki i protesty". "Skrytobójczo mordowano działaczy opozycji i niezłomnych kapłanów. Komunistyczny aparat bezpieczeństwa rozwinął inwigilację na skalę nieznaną od czasów stalinizmu, a prasę, radio i telewizję wypełniła bez reszty propaganda, szkalująca wolnościowy zryw lat 1980–1981" - napisał.

Zwrócił uwagę, że "mimo masowych szykan i zastraszania opór społeczny trwał przez całe lata 80.". "Na przekór represjom idea solidarności jeszcze mocniej zakorzeniła się w sercach i umysłach Polaków" - ocenił.

"Solidarność zwyciężyła komunizm i jestem głęboko przekonany, że pokona też imperializm, zagrażający obecnie wolnym narodom i państwom naszego regionu Europy. Mocno wierzę, że – solidarni wobec siebie nawzajem – pokonamy przeciwności i osiągniemy trwały pokój, bezpieczeństwo i suwerenność" - napisał prezydent. "Niech pamięć o bohaterach ruchu +Solidarności+ będzie w tym dla nas inspiracją i zobowiązaniem" - podkreślił w liście Andrzej Duda.

"13 grudnia 2022 roku jako prezes IPN, w tę konkretną datę, chciałbym powiedzieć, że stan wojenny nie był tylko brutalnym zamachem na +Solidarność+. Nie był tylko zbrodnią komunistyczną przeciw polskiemu narodowi, ale już w wolnej Polsce, po roku 1989, w tej Polsce rodzącej się do niepodległości był zbrodnią nieukaraną. Zbrodnią nieosądzoną" - powiedział dr Karol Nawrocki.

Podkreślił, że "jeszcze dziś w 41. rocznicę wprowadzenia przez Wojciecha Jaruzelskiego (…) IPN pociąga do odpowiedzialności nie tylko morderców, nie tylko funkcjonariuszy komunistycznego państwa, ale także sędziów i prokuratorów, którzy dopuszczali się zbrodni sądowych w czasie stanu wojennego".

"Dopuszczali się zbrodni sądowych na was, drodzy Państwo, nasi bohaterowie. Stawiano was przed sądami, przed kolegiami ds. wykroczeń, aresztowano, wysyłano nocą do ośrodków internowania, inwigilowano. Niszczono wasze życia zawodowe i wasze życia osobiste" - mówił do uczestników uroczystości prezes IPN. "Ale dzisiaj to wy jesteście tutaj, w tym symbolicznym miejscu, w Muzeum Żołnierzy Wyklętych i Więźniów Politycznych PRL jako zwycięzcy" - podkreślił.

Przypomniał, że Krzyż Wolności i Solidarności "w swojej istocie nawiązuje do Krzyża Niepodległości II RP". "Krzyża Niepodległości, który był wręczany damom i kawalerów II RP za odzyskanie niepodległości w roku 1918. A sam krzyż, jak Państwo doskonale wiecie, jest symbolem zwycięstwa prawdy przez cierpienie. Jest symbolem zwycięstwa dobra nad złem" - powiedział prezes IPN.

"Koi nas wszystkich pewnie myśl, że pamięć jest silniejsza niż życie. Życie często gaśnie, a pamięć o bohaterach i o wielkich ludziach trwa" - mówił. "Chcę wobec tego złożyć deklarację: IPN nie pozwoli zapomnieć o wielkiej +Solidarności+, która przyniosła nam wolność. I będzie upominał się o wszystkich bohaterów +Solidarności+, którzy tę wolność nam przynieśli" - zapewnił. "Niech żyje wolna, demokratyczna, suwerenna i niepodległa RP, do której - drodzy Państwo- doprowadziliście nas swoją niebezpieczną, pełną zakrętów drogą. Drogą, która zapisana jest w waszych pięknych życiorysach" - podkreślił Nawrocki.

Krzyżem Wolności i Solidarności odznaczeni przez prezesa IPN zostali: Piotr Bełczowski, Andrzej Jakub Bogusławski, Ewa Małgorzata Brykowska-Liniecka, Marcin Eckert, Maria Hardt, Zygmunt Józef Jakubczak, Wojciech Józefowicz, Marek Jurek, Agnieszka Irena Kaczorowska-Budek, Zbigniew Ludwik Kijewski, Zygmunt Kołsut, Marian Władysław Kozłowski, Włodzimierz Roman Kuligowski, Małgorzata Janina Łopińska, Aleksandra Józefina Łukaszewska, Hanna Barbara Melak, Tadeusz Wiesław Ochtabiński, Małgorzata Jolanta Oporska, Anna Jadwiga Osińska, Dorota Maria Przyłubska, Marianna Rosińska, Waldemar Sikorski, Lidia Teresa Stobbe, Maksymilian Bronisław Szydłowski, Elżbieta Józefa Waś, Stanisław Wodyński, Piotr Paweł Wojnarski.

Pośmiertnie odznaczono: Janusza Włodzimierza Domańskiego, Czesława Kujszczyka, Leszka Zbigniewa Rusina, Zygmunta Marię Trzaskę-Durskiego, Teresę Marię Ujazdowską-Groszang.

Ceremonia wręczenia Krzyży Wolności i Solidarności była częścią programu zorganizowanych w Muzeum Żołnierzy Wyklętych i Więźniów Politycznych PRL uroczystości w hołdzie ofiarom komunizmu w 41. rocznicę wprowadzenia w Polsce stanu wojennego.

Rozpoczęła je o godz. 11 msza św. odprawiona w intencji ofiar stanu wojennego, więzionych i pokrzywdzonych w latach 1981–89. Po nabożeństwie nastąpiło uroczyste złożenie wieńców pod murem pamięci na dziedzińcu Muzeum.

Uroczyste obchody 41. rocznicy wprowadzenia stanu wojennego w Polsce połączone z wręczaniem Krzyży Wolności i Solidarności zakończył o godz. 14.30 recital Janusza Radka pt. "Biało-czerwona wolność".

Krzyż Wolności i Solidarności został ustanowiony przez Sejm 5 sierpnia 2010 r. Po raz pierwszy przyznano go w czerwcu 2011 r., przy okazji obchodów 35. rocznicy protestów społecznych w Radomiu. Krzyż nadawany jest przez Prezydenta RP, na wniosek prezesa Instytutu Pamięci Narodowej, działaczom opozycji wobec dyktatury komunistycznej, za działalność na rzecz odzyskania przez Polskę niepodległości i suwerenności lub respektowanie praw człowieka w PRL.

Organizatorami uroczystości były Muzeum Żołnierzy Wyklętych i Więźniów Politycznych PRL, IPN oraz NSZZ "Solidarność".(PAP)

autor: Grzegorz Janikowski

gj/ pat/