Negatywne konsekwencje wojny dotykają m.in. sektor turystyki w krajach sąsiednich

Dr Tomasz Napierała z Wydziału Nauk Geograficznych Uniwersytetu Łódzkiego razem z prof. Adamem Pawliczem z Wydziału Zarządzania i Ekonomiki Usług Uniwersytetu Szczecińskiego od lat prowadzą badania efektywności funkcjonowania hoteli oraz cen usług w takich obiektach. W najnowszych badaniach analizowali oddziaływanie zbrojnej inwazji Rosji na Ukrainę na sytuację sektora hotelarskiego w Polsce i innych krajach UE, sąsiadujących z państwami zaangażowanymi w konflikt zbrojny.

"Obserwowaliśmy sytuację na rynku hotelarskim w Polsce i innych krajach sąsiadujących z obszarem objętym wojną od wybuchu pełnoskalowej wojny na Ukrainie do teraz. Monitorowaliśmy sytuację pod kątem obłożenia hoteli, średnich cen, a w konsekwencji również przychodów" – wyjaśnił PAP dr Napierała.

Jak wskazał, początkowy szok wywołany agresją Rosji na Ukrainę miał dla sąsiednich krajów przede wszystkim charakter wizerunkowy. Obłożenie hoteli znacząco spadło, co przełożyło się na niższe przychody. Nie doprowadziło to jednak do gwałtownych reakcji cenowych ze strony hotelarzy. Ceny pozostały stosunkowo stabilne, zwłaszcza na rynkach hotelowych stolic państw europejskich graniczących z krajami zaangażowanymi w wojnę.

Dodał, że wraz z rozwojem wojny znacząco zmienił się wpływ migracji na wyniki sektora hotelarskiego. Początkowo napływ migrantów wiązał się głównie z kwestiami wizerunkowymi, co ograniczyło efektywność funkcjonowania hoteli. Wyjątkiem były stabilne ceny w hotelach stołecznych państw sąsiednich, z których chętnie korzystali najzamożniejsi migranci na samym początku wojny. W dłuższej perspektywie migracja wywarła jednak pozytywny wpływ na sektor hotelarski.

"W ramach prywatnych i państwowych inicjatyw hotele zaczęły zapewniać zakwaterowanie migrantom. Z usług hoteli zaczęli korzystać także pracownicy i wolontariusze instytucji oraz organizacji niosących pomoc Ukraińcom. W końcu ludność napływowa zaczęła podejmować różne aktywności turystyczne, co dodatkowo zwiększyło popyt turystyczny, a w konsekwencji wykorzystanie bazy hotelowej. Z czasem obłożenie w hotelach wróciło do poziomów sprzed 24 lutego 2022 roku" – tłumaczył dr Napierała.

Według autorów badania, wpływ wojny na gospodarkę turystyczną krajów sąsiednich jest uwarunkowany czterema głównymi grupami czynników: zmianami ogólnej sytuacji gospodarczej pod wpływem wojny, zmianami liczby turystów, migracjami z obszarów działań wojennych do krajów sąsiednich oraz zmianami wizerunku krajów sąsiednich pod wpływem toczących się w relatywnie niewielkiej odległości działań zbrojnych.

"Przede wszystkim, z krajów objętych działaniami zbrojonymi przestają przyjeżdżać turyści, zamiera też ruch turystów odwiedzających kraje objęte wojną. Negatywne konsekwencje dotykają więc przede wszystkim turystyki międzynarodowej, nie mają jednak istotnego wpływu na turystykę krajową. Z drugiej strony, kraje sąsiednie stają się ważną bazą dla przyjeżdżających w związku z działaniami wojennymi: wolontariuszami organizacji pomocowych, dziennikarzami, urzędnikami instytucji międzynarodowych" – wskazał dr Napierała.

Do tego – jak dodał - postrzeganie ryzyka związanego z podróżą do kraju sąsiadującego z obszarem konfliktu zbrojnego jest kluczowym czynnikiem decydującym o podjęciu aktywności turystycznej, często dużo ważniejszym niż rzeczywiste zagrożenie.

"Ocena ryzyka podróży do krajów graniczących z państwami prowadzącymi wojnę może mieć dwojakie konsekwencje. Po pierwsze, mówimy o tzw. efekcie substytucji – turyści wolą wybrać jako cel swojej podróży obszar, który oceniają jako bezpieczniejszy niż ten, który wydaje im się mniej bezpieczny. Po drugie, nie bez znaczenia dla gospodarki turystycznej krajów sąsiadujących z obszarem realnego zagrożenia jest tzw. efekt uogólnienia. Szczególnie turyści przyjeżdżający z daleka widzą kraje sąsiadujące jako integralną część większego regionu objętego działaniami zbrojnymi" – zwrócił uwagę naukowiec z UŁ.

Bartłomiej Pawlak (PAP)

bap/ pad/ mow/